از عوامل تاثیرگذار در جذب مشتری و سودآوری مناسب در زمان طولانی برای سرمایه‌گذار یک فروشگاه انتخاب مکان برای افتتاح آن فروشگاه می باشد. اگر انتخاب موقعیت به درستی انجام نشود در آینده امکان بقای فروشگاه در آن مکان تحت‌تاثیر قرار خواهد گرفت. وجود یک فروشگاه در یک منطقه بر فرهنگ، اقتصاد و محیط‌‌زیست آن منطقه نیز تاثیرگذار است.
برای انتخاب مکان فروشگاه لازم است مناطق مختلف به‌طور دقیق بررسی شوند سپس مدیر یا مالک فروشگاه مطابق با هدف خود برای انتخاب تصمیم‌گیری کند. تصمیم‌گیری و انتخاب صحیح و مناسب برای افتتاح فروشگاه اهمیت بسزایی در موفقیت یا شکست آن خواهد داشت.
مسائل مکان‌یابی، اهداف مختلفی را دربرمی‌گیرند. این اهداف در شناسایی و اولویت‌بندی معیارهای تصمیم‌گیری در مسئلۀ مکان‌یابی و زیرمعیارهای آنها نقش مهمی دارند.
به‌لحاظ تاریخی، تحلیل های تکنیکی بسیاری برای کمک به تصمیم‌گیرنده‌ها به‌منظور حل این موقعیت‌ها طراحی شده است یکی از این تکنیک‌ها ژئومارکتینگ
(بازاریابی مکان محور)
است. ژئومارکتینگ سیستمی متشکل از داده‌ها، برنامه‌های هدایت دادۀ فناوری اطلاعات، روش‌های آماری و تصاویر گرافیکی با هدف تولید اطلاعات سودمند برای تصمیم‌گیری با کمک ابزارهایی متشکل از نقشه‌نگاری دیجیتال، نمودارها و جداول است. ژئومارکتینگ روشی دقیق و حساب‌شده برای تحلیل موقعیت مصرف‌کنندهگان هدف است تا سوددهی بیشتری به دست آید. ژئومارکتینگ پتانسیل بازار محلی و قدرت خرید، خصوصیات دموگرافیکی ناحیۀ تجاری را مدنظر قرار میدهد. ژئومارکتینگ به سازمان‌ها کمک می‌کند تا با درنظرگرفتن متغیرهای مکانی، خود را در موقعیتی قرار بدهند که بیشترین سود را کسب کنند. به‌عبارتی، می‌توان گفت ژئومارکتینگْ مفهومی بازاریابی است که ازطریقِ انتخاب هوشمندانۀ روابط فضایی تمامی جنبه‌های تجاری ازجمله «چه کسی» (مشتری)، «چه چیزی» (محصول)، و «کجا» را توسعه میدهد و کامل می‌کند. این تعمیم ازطریق ادغام سیستم اطلاعات جغرافیایی کامل و پشتیبانی میشود.
درحال حاضر، اتخاذ تصمیم‌گیری برای موقعیت فروشگاه بسیار مهم است؛ زیرا تغییردادن محل فروشگاه یا بسیار مشکل است یا زیان بالایی به‌همراه دارد؛ بنابراین، اگر فروشگاه در قیمت‌گذاری و تأمین کالاها دچار اشتباه و مشکل شود، این معضل جبران‌شدنی است؛ اما اگر چنین اشتباهی در انتخاب محل و موقعیت فروشگاه صورت پذیرد، جبران آن بسیار دشوار و پرهزینه خواهد بود؛ بنابراین، شرکتی که فروشگاه جدید را افتتاح می‌کند، درواقع خودش را در معرض ریسک مالی قرار میدهد. مکان به‌نوبۀخود بر تجربۀ خرده‌مصرف‌کننده تأثیر می‌گذارد؛ امری که درنهایت بر وفاداری مصرف‌کننده نیز تأثیرگذار خواهد بود. همچنین، اگر فروشگاهی به‌دلیل انتخاب نادرست مکان شکست بخورد، این مسئله ممکن است باعث تخریب تصویر کلی شرکت شود. درنتیجه، توجه به استانداردهای ژئومارکتینگ در مکان‌یابی فروشگاه‌ها می‌تواند نقش بسزایی در افزایش میزان مشتریان و مراجعین داشته باشد.
بررسی‌های انجام‌گرفته دربارۀ مراکز خرده‌فروشی زنجیره‌ای نشان داده است این فروشگاه‌ها در مکان‌های درستی قرار نگرفته‌اند. این امر، خود نشان میدهد علم مکان‌یابی فروشگاه هنوز با مسائل و مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو است و در این فروشگاه‌ها چندان از آنها استفاده نشده است؛ بنابراین، این پژوهش تلاش دارد تا به شناسایی عوامل اثرگذار بر مسئلۀ مکان‌یابی بهینۀ فروشگاه و اولویت‌بندی آن بپردازد تا راه روشنی را برای سیاست‌گذاران این فروشگاه‌ها و مراکز خرده‌فروشی ترسیم کند.
به نظر شما مهم ترین عوامل در این خصوص چه می باشد؟
در شروع باید گفت هر فروشگاه یا ملک تجاری میبایست یک نام و طرح تجاری مختص به خود را داشته باشد که اصلی ترین خصوصیات یک تجارت در آن طرح نمایان باشد. انتخاب محل مناسب هزینه هایی در جهت تبلیغات و بازاریابی را کاهش میدهد و تاثیر بسزایی در فروش محصولات خواهد داشت. این انتخاب درست باعث میشود معماران و سازندگان نیز برای طراحی اینگونه مراکز دست بازتری داشته باشند.
انتخاب مکان مناسب برای فروشگاه چه سودی برای فروشنده یا سرمایه‌گذار دارد؟
به صورت خلاصه باید گفت که هدف اصلی از ایجاد هر کسب‌وکاری سود آوری آن است. در ادبیات صنعت خرده‌فروشی هدف اصلی جذب مشتری، حفظ آن ها و افزایش میانگین سبد خرید است که انتخاب مکان مناسب برای فروشگاه به صورت مستقیم در رسیدن به این اهداف تأثیر دارد.
افراد بسیاری می‌توانند در زمینه انتخاب ملک فروشگاه اظهار نظر کنند. برخی از مشاورین املاک، معماران، یا حتی فروشگاه‌داران باتجربه، مشورت می‌گیرند ولی بهترین راه برای انتخاب درست مکان فروشگاه بهره‌گیری از دانش مشاوران متخصص در زمینه راه‌اندازی فروشگاه است. علت اصلی این موضوع نیاز به گستردگی دانش مشاوره در زمینه‌ها و تخصص‌های مختلف است.
عوامل مهم در انتخاب مکان و ملک فروشگاه:
- عوامل جمعیتی
- تراکم جمعیت منطقه
- نسبت سنی و جنسیتی جمعیت
- نزدیکی به مراکز جمعیتی (آموزشی، فرهنگی، تفریحی یا درمانی)
- در دسترس بودن نیروی انسانی
- فرهنگ خرید از منظر حجم و نوع کالا
- امنیت منطقه
مسائل حقوقی
- ساعات کار
- مدت زمان اجاره
- مجوزات
- وضعیت مالکیت
- عدم تداخل با منافع مشاعی همسایگان
شاخص‌های اقتصادی
- قدرت خرید منطقه از منظر میانگین سبد خرید و توالی خرید
- هزینه اجاره
- هزینه شارژ ماهیانه
- امکان بهره‌بردن از برق صنعتی
- امکان اخذ تسهیلات
- ملاحظات بازاریابی
- نمای فروشگاه و امکان داشتن ویترین و نصب تابلو
- رقبای منطقه‌ای
- مزایای رقابتی منطقه‌ای و ملکی
- دسترسی به تأمین‌کنندگان
- معماری بنا
- پارکینگ (مشتریان و تأمین کنندگان)
- انبار
- دسترسی‌های مشتری و بار (پله، آسانسور، بالابر، رمپ برقی، پله برقی و ...)
- تهویه فروشگاه
- اختلاف ارتفاع، ستون‌ها و عوارض
- وضعیت ایمنی ساختمان
- ارتفاع سقف
- ابعاد ورودی و دسترسی آسان به پارکینگ
- محل مناسب جهت تأسیسات برودتی و یخچال های فروشگاهی